Wczoraj miało miejsce pierwsze spotkanie z serii webinarów organizowanych przez Watchdoga, zatytułowane „(Bez)Nadzieja małej i dużej gminy 2024”. Skupiono się na kwestii dostępu do informacji publicznej i transparentności działania instytucji. Oto kilka kluczowych punktów, które warto podkreślić:

Każdy obywatel ma prawo (a nawet obowiązek) pytać instytucje publiczne o to, jak wydawane są publiczne pieniądze. O informacje można pytać:

👉 Urzędy gminy lub miasta,
👉 Spółki komunalne lub międzygminne (np. ZUK, Selekt),
👉 Edukacyjne i kulturalne instytucje jak szkoły, biblioteki, ośrodki sportu i rekreacji,
👉 Prywatne szkoły i przedszkola, o ile są dofinansowane z budżetu gminy i pełnią funkcje społeczne,
👉 Wszystkie fundacje korzystające z 1% podatku, ale tylko w zakresie wykorzystywania publicznych środków.

Termin na udzielenie odpowiedzi wynosi zazwyczaj 14 dni kalendarzowych, chociaż w przypadku bardziej skomplikowanych zapytań może to potrwać nawet do 2 miesięcy (nadal powinniśmy dostać o tym informację w ciągu 14 dni).

W przypadku braku odpowiedzi lub odpowiedzi wymijającej, można złożyć skargę na bezczynność do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Procedura jest prosta i wkrótce więcej na ten temat, gdyż sam planuję z niej skorzystać.

Udzielenie informacji jest zasadniczo bezpłatne, jednak instytucja może poinformować o dodatkowych kosztach. W takim przypadku, milczenie jest interpretowane jako akceptacja tych kosztów.

Nie trzeba obawiać się o kwestie związane z RODO – ochrona danych osobowych leży po stronie instytucji, która powinna odpowiednio zabezpieczyć dane (np. przez anonimizację czy pseudonimizację).

Pozyskaną informację oraz wszystkie dokumenty można udostępniać publicznie, wspierając transparentność i otwartość w działaniu władz.

Należy pamiętać, że Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) jest pierwszym miejscem, do którego powinniśmy się zwrócić w poszukiwaniu informacji. Jednak jak wielokrotnie wspominałem, zarówno BIP urzędu, jak i ZUK często pozostawiają wiele do życzenia.

⚠️Watchdog udostępnia darmową poradnię prawną, która może być pomocna w przypadku trudności z uzyskaniem informacji. Gdyby ktoś potrzebował pomocy to można też kontaktować się bezpośrednio ze mną mailowo lub przez Messagera. Napisanie maila do urzędu trwa 5min. Chętnie pomogę!⚠️

Kontrolujcie władze! Nie ma się czego bać 🙂